رشید هجری
|
تصویری از گنبد مقبره منسوب به رشید هجری در عراق. | |
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | رشید هجری |
| لقب | رشید البلایا |
| علت وفات | توسط زیاد بن ابیه یا ابن زیاد |
| مدفن | شهر کفل عراق |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام علی(ع) • امام حسن(ع) |
رُشَید هَجَری از یاران برجسته امام علی(ع) و امام حسن(ع). رشید صاحب سرّ امیرالمومنین بود از این رو علم منایا و بلایا را نزد او آموخت. شیخ طوسی از وی در شمار اصحاب امام حسین(ع) و امام سجاد(ع) نیز یاد کرده است. او سرانجام به دست زیاد بن ابیه یا فرزندش، همانگونه که امام علی(ع) خبر داده بود، کشته شد.
زندگی‌نامه
در منابع تاریخی از رشید هجری کمتر نامی به میان آمده و اطلاعات کمی درباره او در دسترس است. هَجَری منسوب به شهر هَجَر که در قدیم، مرکز سرزمین بحرین یا نام کل این سرزمین بوده، یا شهری در یمن و یا روستایی در نزدیکی مدینه است.
او جزو اصحاب خاص امیرالمومنین(ع) بوده است. یعقوبی از او در شمار شاگردان امام علی(ع) یاد کرده است. شیخ طوسی نیز از وی در زمرۀ اصحاب و راویان امام حسن(ع) امام حسین(ع) امام سجاد(ع) نام برده است. ابن شهر آشوب از او به عنوان باب امام حسین(ع) نام برده است.
در کلام ائمه
امام علی (ع) او را رشید البلایا نامید. امام کاظم (ع) نیز درباره او فرموده است:
- «يَا إِسْحَاقُ قَدْ كَانَ رُشَيْدٌ الْهَجَرِيُّ يَعْلَمُ عِلْمَ الْمَنَايَا وَ الْبَلَا؛ ای اسحاق، رشید هجری از حوادث و وقایع عالم، حیات و مرگ افراد باخبر بود»
شهادت
گفته شده است که امام علی(ع)، در زمان حیات رشید از چگونگی مرگ او خبر داده بود.
درباره اینکه چه کسی قاتل او است، اختلاف وجود دارد. محسن امین، زیاد بن ابیه و خویی، عبیدالله بن زیاد را قاتل او می‌دانند. طبق نقل شیخ مفید، ابن زیاد دستور داد دست، پا و زبان رشید را قطع کردند و سپس او را به دار آویختند. از رشید هجری دختری به نام قنوا یاد شده است که خبر شهادت پدرش را نقل کرده است.
آرامگاه رشید در شهر کفل عراق قرار دارد.
تک‌نگاری
- رشید هجری، پنجمین شماره از مجموعه آنان که یاری کردند، مجید مسعودی، انتشارات دلیل ما، چاپ اول ۱۳۸۷ش ۴۰ صفحه.
پانویس
- ↑ یاقوت حموی، المشترک وقعا و المفترق صقعا، ص۴۳۸.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۷.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۶۳.
- ↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۴۰.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۹۴.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۱۰۰.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۵ق، ص۱۱۳.
- ↑ ابن شهر آشوب ، مناقب آل ابی طالب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۷۷.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۷.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۲، ص۱۲۳، ج۴۸، ص۵۴.
- ↑ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ۳۲۷-۳۲۶.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۷.
- ↑ خویی، معجم الرجال الحدیث، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۱۹۱.
- ↑ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۲۵.
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۶.
- ↑ ، خبرگزاری ابنا.
- ↑ ، پاتوق کتاب فردا.
منابع
- ابن‌شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، قم، نشر علامه، ۱۳۷۹ق.
- امین، محسن، اعیان الشیعة، تحقیق و تخریج: حسن الأمین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۳ق- ۱۹۸۳م.
- خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، مرکز نشر آثار شیعه، ۱۴۱۰ق/۱۳۶۹ش.
- طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۵ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق.
- مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
- یاقوت حموی، المشترک وقعا و المفترق صقعا، گوتینگن، ۱۸۴۶م.
- یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش.
- مرقد «رشید هجری» در عراق، خبرگزاری ابنا، تاریخ انتشار: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۶ش.
- آنان که یاری کردند ٥: رشید هجری پاتوق کتاب فردا.